Mô hình AIDA là gì? Thành phần, ứng dụng và ví dụ thực tế

Trong Digital Marketing, mô hình AIDA là một trong những khung lý thuyết quan trọng giúp doanh nghiệp định hướng chiến lược tiếp cận khách hàng hiệu quả. Vậy mô hình AIDA là gì, cách ứng dụng vào marketing và những hạn chế cần lưu ý? Hãy cùng tìm hiểu!
Mô hình AIDA là gì
AIDA là một mô hình tiếp thị mô tả các giai đoạn khách hàng trải qua trước khi thực hiện hành động mua hàng. Được phát triển vào cuối thế kỷ 19 bởi Elias St. Elmo Lewis, mô hình AIDA vẫn giữ nguyên giá trị trong thời đại Digital Marketing ngày nay.
AIDA là viết tắt của bốn giai đoạn:
A – Attention (Thu hút sự chú ý)
I – Interest (Tạo sự thích thú)
D – Desire (Kích thích mong muốn)
A – Action (Thúc đẩy hành động)
Mô hình này giúp doanh nghiệp dẫn dắt khách hàng từ bước nhận diện thương hiệu đến quyết định mua hàng.
4 thành phần cốt lõi trong mô hình AIDA
4 thành phần cốt lõi trong mô hình AIDA
A – Attention: Thu hút khách hàng
Mục tiêu đầu tiên trong AIDA là thu hút sự chú ý của khách hàng tiềm năng. Trong môi trường Digital Marketing, doanh nghiệp có thể sử dụng:
Quảng cáo trên mạng xã hội (Facebook Ads, TikTok Ads).
SEO và Google Ads để tăng khả năng xuất hiện trên tìm kiếm.
Nội dung thu hút như video, hình ảnh, tiêu đề hấp dẫn.
Ví dụ: Apple luôn tạo ra các chiến dịch teaser đầy ấn tượng trước khi ra mắt sản phẩm mới, kích thích sự tò mò từ công chúng.
I – Interest: Tạo sự thích thú
Sau khi thu hút sự chú ý, doanh nghiệp cần cung cấp thông tin hữu ích để duy trì sự quan tâm. Một số phương pháp hiệu quả:
Email marketing với nội dung cá nhân hóa.
Chia sẻ case study hoặc câu chuyện khách hàng thực tế.
Tạo nội dung mang tính giáo dục (blog, hướng dẫn, review sản phẩm).
Ví dụ: Netflix tạo các nội dung đề xuất dựa trên sở thích cá nhân, giúp giữ chân người dùng.
D – Desire: Khao khát
Ở giai đoạn này, doanh nghiệp cần biến sự quan tâm thành mong muốn sở hữu sản phẩm/dịch vụ. Một số cách hiệu quả:
Sử dụng chứng thực từ khách hàng (reviews, testimonials).
Cung cấp các chương trình khuyến mãi hoặc ưu đãi độc quyền.
Tạo cảm giác khan hiếm như "chỉ còn 5 sản phẩm", "ưu đãi trong 24h".
Ví dụ: Adidas sử dụng chiến dịch influencer marketing để tạo sự khao khát từ người tiêu dùng.
A – Action: Hành động
Bước cuối cùng là khuyến khích khách hàng thực hiện hành động mong muốn, chẳng hạn như:
Đặt hàng ngay với CTA rõ ràng ("Mua ngay", "Đăng ký ngay").
Tạo cảm giác cấp bách ("Chỉ còn 2 ngày để nhận ưu đãi 50%").
Cung cấp chương trình dùng thử miễn phí hoặc hoàn tiền.
Ví dụ: Coca-Cola thường khuyến khích người dùng mua sản phẩm bằng cách in tên cá nhân lên chai, tăng tính cá nhân hóa.
Ứng dụng AIDA vào Marketing
Mô hình AIDA có thể được áp dụng trong nhiều kênh Digital Marketing như:
SEO & Content Marketing: Tạo nội dung hấp dẫn, giải quyết vấn đề của khách hàng.
Social Media Marketing: Quảng bá sản phẩm, tạo nội dung viral.
Email Marketing: Cá nhân hóa nội dung để duy trì sự quan tâm.
Quảng cáo PPC: Nhắm đúng đối tượng, tạo thông điệp thu hút.
Hạn chế của mô hình AIDA
Hành trình mua hàng phi tuyến tính không được tính đến: Khách hàng có thể bỏ qua một số giai đoạn hoặc quay lại các giai đoạn trước đó.
Bỏ qua hành vi mua hàng ngẫu hứng và chu kỳ bán hàng ngắn: AIDA phù hợp với các sản phẩm/dịch vụ phức tạp, cần nhiều thời gian cân nhắc.
Chỉ đóng vai trò nhỏ trong chiến lược kinh doanh tổng thể: AIDA cần kết hợp với các mô hình và chiến lược khác để đạt hiệu quả cao nhất.
Tập trung đơn lẻ vào từng yếu tố AIDA có thể không hiệu quả: Cần có sự liên kết và phối hợp giữa các yếu tố.
Mô hình đơn giản: AIDA không phản ánh đầy đủ sự phức tạp của hành vi người tiêu dùng.
Một số ví dụ về mô hình AIDA của các thương hiệu nổi tiếng
Apple
Tạo sự chú ý bằng thiết kế độc đáo, tạo sự quan tâm bằng tính năng đột phá, khơi gợi mong muốn bằng hệ sinh thái hoàn chỉnh và thúc đẩy hành động bằng trải nghiệm mua sắm tuyệt vời.
Attention: Sử dụng teaser và sự kiện ra mắt sản phẩm thu hút toàn cầu.
Interest: Cung cấp thông tin chi tiết về tính năng và thiết kế.
Desire: Tạo cảm giác độc quyền và đẳng cấp.
Action: Khuyến khích đặt hàng trước ngay sau sự kiện ra mắt.
Netflix
Thu hút sự chú ý bằng quảng cáo trên Youtube, tạo sự quan tâm bằng bản dùng thử miễn phí, khơi gợi mong muốn bằng các gói dịch vụ đa dạng và thúc đẩy hành động bằng sự tiện lợi và dễ sử dụng.
Attention: Sử dụng trailer, quảng cáo trên YouTube và mạng xã hội.
Interest: Đề xuất nội dung cá nhân hóa theo sở thích người dùng.
Desire: Cung cấp nội dung độc quyền chỉ có trên Netflix.
Action: Đưa ra ưu đãi dùng thử miễn phí để tăng tỷ lệ chuyển đổi.
Adidas
Thu hút sự chú ý bằng cách kết nối với người nổi tiếng, tạo sự quan tâm bằng thông điệp quảng cáo cảm xúc, khơi gợi mong muốn bằng tính độc quyền và thúc đẩy hành động.
Attention: Hợp tác với KOLs, influencer marketing.
Interest: Video quảng bá sản phẩm thể thao hấp dẫn.
Desire: Khuyến khích khách hàng tham gia các chiến dịch như “Impossible is Nothing”.
Action: Các ưu đãi giảm giá và chương trình khách hàng thân thiết.
Coca Cola
Coca-cola đã thu hút sự chú ý của khán giả từ các tấm áp phích (billboards) của mình. Sau khi thu hút sự chú ý của người tiêu dùng, điều quan trọng là khiến cho họ cảm thấy hứng thú với sản phẩm của bạn và đội ngũ Coca-Cola đã làm rất tốt điều đó. Trong chiến dịch này, họ đã làm nổi bật từ "ZERO" và khiến nó trở thành chủ đề được bàn tán. Khi Coca-Cola nghiên cứu về mong muốn của người dùng về sản phẩm, họ hiểu rằng khách hàng mong muốn một sản phẩm không chứa đường nhưng vẫn có vị giống như Coca thông thường.
Kết luận
Mô hình AIDA là một phương pháp mạnh mẽ giúp doanh nghiệp thu hút và chuyển đổi khách hàng thông qua bốn giai đoạn: Attention, Interest, Desire và Action. Dù có một số hạn chế, như chưa phản ánh đầy đủ hành trình mua hàng hiện đại, AIDA vẫn là công cụ hữu ích khi kết hợp với các chiến lược tiếp thị khác. Việc áp dụng linh hoạt AIDA vào các chiến dịch Marketing có thể giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả tiếp cận khách hàng và tối ưu hóa tỷ lệ chuyển đổi.