Nhượng Quyền Thương Hiệu Là Gì? Quy Trình Ra Sao?
Trong thời đại kinh tế toàn cầu hóa, việc kinh doanh và mở rộng thị trường ngày càng trở nên cạnh tranh và phức tạp. Nhượng quyền thương hiệu đã xuất hiện như một giải pháp hiệu quả, giúp các doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận thị trường mới, tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro. Vậy nhượng quyền thương hiệu là gì? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về nhượng quyền thương hiệu, đồng thời giới thiệu quy trình về mô hình này.
Định nghĩa nhượng quyền thương hiệu
Nhượng quyền thương hiệu là một hình thức hợp tác kinh doanh trong đó một bên (bên nhượng quyền) cho phép bên kia (bên được nhượng quyền) sử dụng thương hiệu, công nghệ, sản phẩm/dịch vụ và hệ thống vận hành của mình để kinh doanh, đổi lại bên được nhượng quyền phải trả một khoản phí nhất định.
Các đặc điểm của nhượng quyền thương hiệu
Bên nhượng quyền cung cấp cho bên được nhượng quyền một mô hình kinh doanh đã được thử nghiệm và chứng minh thành công.
Bên được nhượng quyền được sử dụng thương hiệu, công nghệ, sản phẩm/dịch vụ và hệ thống vận hành của bên nhượng quyền.
Bên được nhượng quyền phải tuân thủ các tiêu chuẩn và quy trình do bên nhượng quyền đề ra.
Bên được nhượng quyền phải trả các khoản phí cho bên nhượng quyền, bao gồm phí nhượng quyền ban đầu và phí hoạt động hàng tháng/năm.
Lịch sử phát triển của Nhượng quyền thương hiệu
Mô hình Nhượng quyền thương hiệu đã được áp dụng từ rất sớm, với các ví dụ như sự ra đời của nhà máy bia Anheuser-Busch ở Mỹ vào cuối thế kỷ 19 hay cửa hàng bán lẻ Singer Sewing Machine vào đầu thế kỷ 20. Tuy nhiên, mô hình này phát triển mạnh mẽ từ những năm 1950 khi các thương hiệu lớn như McDonald's, 7-Eleven và H&R Block bắt đầu áp dụng.
Ở Việt Nam, mô hình Nhượng quyền thương hiệu cũng đã xuất hiện từ những năm 1990 khi các thương hiệu nước ngoài như KFC, Lotteria, Jollibee... bắt đầu mở rộng vào thị trường Việt Nam thông qua hình thức nhượng quyền. Trong những năm gần đây, mô hình này càng phát triển mạnh mẽ với sự góp mặt của nhiều thương hiệu Việt Nam như Highlands Coffee, Trung Nguyên, Phở 24, etc.
Các loại hình nhượng quyền thương hiệu
Nhượng quyền thương hiệu có thể được chia thành nhiều loại hình khác nhau dựa trên các tiêu chí như lĩnh vực kinh doanh, hình thức nhượng quyền, hay mức độ quản lý của bên nhượng quyền.
Phân loại theo lĩnh vực kinh doanh
Nhượng quyền sản xuất: Bên nhượng quyền cung cấp cho bên được nhượng quyền các bí quyết, công thức, công nghệ sản xuất sản phẩm.
Nhượng quyền bán lẻ: Bên nhượng quyền cung cấp cho bên được nhượng quyền quyền bán lẻ sản phẩm/dịch vụ của mình.
Nhượng quyền dịch vụ: Bên nhượng quyền cung cấp cho bên được nhượng quyền hệ thống, quy trình cung cấp dịch vụ.
Phân loại theo hình thức nhượng quyền
Nhượng quyền toàn bộ: Bên nhượng quyền cung cấp toàn bộ hệ thống kinh doanh, bao gồm thương hiệu, sản phẩm, công nghệ, quy trình vận hành, hỗ trợ, v.v.
Nhượng quyền khu vực: Bên nhượng quyền chỉ cung cấp quyền kinh doanh trong một khu vực địa lý cụ thể.
Nhượng quyền sản phẩm/dịch vụ: Bên nhượng quyền chỉ cung cấp quyền kinh doanh cho một sản phẩm/dịch vụ cụ thể.
Phân loại theo mức độ quản lý của bên nhượng quyền
Nhượng quyền độc lập: Bên được nhượng quyền hoàn toàn độc lập trong việc quản lý, vận hành đơn vị kinh doanh.
Nhượng quyền được quản lý: Bên nhượng quyền có sự quản lý, kiểm soát một phần hoặc toàn bộ các hoạt động của bên được nhượng quyền.
Các loại hình nhượng quyền trên đều có những ưu, nhược điểm riêng và phù hợp với các mô hình kinh doanh khác nhau. Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi lựa chọn hình thức nhượng quyền phù hợp.
Quy trình nhượng quyền thương hiệu
Quy trình Nhượng quyền thương hiệu bao gồm các bước chính sau đây:
1. Tìm hiểu và lựa chọn nhà nhượng quyền
Doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ về các nhà nhượng quyền trong lĩnh vực mình quan tâm, bao gồm uy tín, tình hình tài chính, hệ thống vận hành, v.v.
Doanh nghiệp cần đánh giá xem nhà nhượng quyền có phù hợp với tầm nhìn, chiến lược kinh doanh của mình hay không.
Doanh nghiệm cần tham khảo ý kiến của các đơn vị được nhượng quyền hiện tại để hiểu rõ hơn về nhà nhượng quyền.
2. Đàm phán và ký kết hợp đồng
Doanh nghiệp và nhà nhượng quyền sẽ tiến hành đàm phán các điều khoản trong hợp đồng, bao gồm phí nhượng quyền, phí hoạt động, quyền hạn và trách nhiệm của các bên, v.v.
Khi đã thống nhất được các điều khoản, doanh nghiệp và nhà nhượng quyền sẽ ký kết hợp đồng nhượng quyền.
3. Xây dựng và vận hành đơn vị được nhượng quyền
Doanh nghiệp được nhượng quyền cần tiến hành xây dựng cơ sở vật chất, nhân sự, hệ thống quản lý theo các tiêu chuẩn và hướng dẫn của nhà nhượng quyền.
Nhà nhượng quyền sẽ hỗ trợ doanh nghiệp được nhượng quyền trong quá trình xây dựng và vận hành, bao gồm đào tạo nhân sự, cung cấp công nghệ, v.v.
Doanh nghiệp được nhượng quyền cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định, quy trình do nhà nhượng quyền đề ra.
4. Quản lý và phát triển đơn vị được nhượng quyền
Doanh nghiệp được nhượng quyền cần liên tục cải thiện chất lượng sản phẩm/dịch vụ, nâng cao hiệu quả hoạt động để đáp ứng yêu cầu của khách hàng.
Nhà nhượng quyền sẽ thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động của đơn vị được nhượng quyền, đồng thời hỗ trợ họ trong quá trình vận hành và phát triển.
Doanh nghiệp được nhượng quyền cần trung thành với hệ thống, thương hiệu của nhà nhượng quyền và tuân thủ các quy định do họ đưa ra.
Quy trình Nhượng quyền thương hiệu đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nhượng quyền và doanh nghiệp được nhượng quyền để đảm bảo hoạt động hiệu quả và thành công.
Những lợi ích của nhượng quyền thương hiệu
Nhượng quyền thương hiệu mang lại nhiều lợi ích cho cả bên nhượng quyền và bên được nhượng quyền.
Lợi ích đối với bên nhượng quyền
Mở rộng nhanh chóng quy mô kinh doanh: Nhờ việc ký kết hợp đồng nhượng quyền với các đơn vị được nhượng quyền, bên nhượng quyền có thể mở rộng hệ thống của mình nhanh chóng mà không cần phải đầu tư quá nhiều về vốn và nguồn lực.
Ổn định dòng thu nhập: Bên nhượng quyền sẽ nhận được các khoản phí định kỳ từ các đơn vị được nhượng quyền, giúp doanh nghiệp có dòng tiền ổn định.
Tăng cường nhận diện thương hiệu: Việc mở rộng hệ thống thông qua nhượng quyền sẽ giúp thương hiệu của bên nhượng quyền được phủ rộng hơn, nâng cao nhận diện thương hiệu trong tâm trí khách hàng.
Giảm rủi ro kinh doanh: Bên nhượng quyền có thể chia sẻ một phần rủi ro kinh doanh với các đơn vị được nhượng quyền.
Lợi ích đối với bên được nhượng quyền
Sử dụng thương hiệu uy tín, có sẵn: Bên được nhượng quyền có thể tận dụng lợi thế về thương hiệu, uy tín của bên nhượng quyền, thay vì phải tự xây dựng từ đầu.
Được đào tạo và hỗ trợ: Bên nhượng quyền sẽ cung cấp các khóa đào tạo về quy trình vận hành, quản lý, cũng như hỗ trợ liên tục trong quá trình hoạt động.
Giảm rủi ro kinh doanh: Bằng cách sử dụng mô hình kinh doanh đã được thử nghiệm và chứng minh thành công, bên được nhượng quyền có thể giảm thiểu rủi ro trong kinh doanh.
Dễ dàng tiếp cận nguồn cung ứng: Bên nhượng quyền sẽ hỗ trợ bên được nhượng quyền tiếp cận các nguồn cung ứng sản phẩm/dịch vụ, thiết bị, vật tư với chi phí tốt hơn.
Nhượng quyền thương hiệu là một mô hình mang lại lợi ích cho cả hai bên, góp phần thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.
Những rủi ro của Nhượng quyền thương hiệu
Nhượng quyền thương hiệu là một hình thức kinh doanh phổ biến hiện nay, tuy nhiên cũng đi kèm với nhiều rủi ro mà các bên tham gia cần phải cân nhắc và đối phó. Dưới đây là một số rủi ro phổ biến của việc Nhượng quyền thương hiệu :
Rủi ro về uy tín thương hiệu: Khi Nhượng quyền thương hiệu , việc duy trì và phát triển uy tín thương hiệu là yếu tố quan trọng. Nếu người nhượng quyền không giữ được chất lượng sản phẩm/dịch vụ, hoặc không tuân thủ các tiêu chuẩn của hệ thống, thì uy tín thương hiệu có thể bị tổn thương.
Rủi ro về quản lý: Người nhượng quyền cần phải đảm bảo việc quản lý hoạt động kinh doanh theo đúng quy định của hệ thống. Việc thiếu kiểm soát và giám sát có thể dẫn đến thất thoát về tài chính, hoặc gây ra các vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm/dịch vụ.
Rủi ro pháp lý: Việc không tuân thủ các quy định pháp lý liên quan đến việc Nhượng quyền thương hiệu có thể khiến người nhượng quyền phải đối diện với rủi ro pháp lý, bao gồm vi phạm hợp đồng, tranh chấp thương mại, hay bị kiện tụng.
Rủi ro về cạnh tranh: Trên thị trường hiện nay, cạnh tranh ngày càng khốc liệt và người nhượng quyền cần phải đối mặt với sự cạnh tranh từ các đối thủ cùng ngành. Nếu không có chiến lược cạnh tranh hiệu quả, doanh nghiệp có thể mất thị phần và khách hàng.
Rủi ro về tài chính: Việc khởi đầu một doanh nghiệp nhượng quyền đòi hỏi một khoản đầu tư ban đầu lớn, bao gồm việc trang bị cơ sở hạ tầng, mua sắm thiết bị và thanh toán các khoản phí nhượng quyền. Nếu không tính toán kỹ lưỡng, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn về tài chính.
Để giảm thiểu những rủi ro khi Nhượng quyền thương hiệu , các bên cần phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa và quản lý rủi ro một cách chặt chẽ. Đồng thời, việc xây dựng một hệ thống quản lý chất lượng và tuân thủ pháp luật là rất quan trọng để đảm bảo hoạt động kinh doanh diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.
Một số thương hiệu nhượng quyền phổ biến trên thế giới
Nhượng quyền thương hiệu là một hình thức kinh doanh phổ biến trên toàn cầu, giúp các thương hiệu mở rộng quy mô và tiếp cận thị trường một cách nhanh chóng. Dưới đây là một số thương hiệu có hệ thống Nhượng quyền thương hiệu phổ biến trên thế giới:
McDonald's: Là một trong những thương hiệu nổi tiếng nhất thế giới với hơn 38,000 cửa hàng hoạt động tại hơn 100 quốc gia. McDonald's đã thành công trong việc Nhượng quyền thương hiệu cho các đối tác địa phương và tạo ra một mô hình kinh doanh hiệu quả.
Starbucks: Thương hiệu cà phê nổi tiếng này cũng sử dụng mô hình Nhượng quyền thương hiệu để mở rộng quy mô kinh doanh. Starbucks có hệ thống cửa hàng trải dài trên khắp thế giới và liên tục tìm kiếm đối tác phù hợp để phát triển thương hiệu.
KFC: Là một trong những chuỗi nhà hàng nhanh của thế giới, KFC đã thành công trong việc Nhượng quyền thương hiệu cho các đối tác trên toàn cầu. Với mô hình kinh doanh linh hoạt, KFC đã có mặt tại hơn 145 quốc gia.
Subway: Là một trong những thương hiệu sandwich nổi tiếng trên thế giới, Subway cũng sử dụng mô hình Nhượng quyền thương hiệu để mở rộng hệ thống cửa hàng. Hiện nay, Subway có hơn 44,000 cửa hàng hoạt động tại hơn 100 quốc gia.
Hilton: Là một trong những chuỗi khách sạn hàng đầu thế giới, Hilton cũng áp dụng mô hình Nhượng quyền thương hiệu để phát triển hệ thống khách sạn trên toàn cầu. Hilton có mặt tại hơn 100 quốc gia với hơn 6,500 khách sạn và resort.
Những thương hiệu trên đều đã thành công trong việc áp dụng mô hình Nhượng quyền thương hiệu để mở rộng quy mô kinh doanh và tạo ra sự hiện diện mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu. Đồng thời, việc Nhượng quyền thương hiệu cũng mang lại lợi ích cho cả hai bên, giúp thương hiệu gốc mở rộng thị trường và đối tác nhượng quyền có cơ hội kinh doanh dưới sự hỗ trợ từ thương hiệu lớn.
Vì sao doanh nghiệp nên nhượng quyền thương hiệu?
Nhượng quyền thương hiệu là một hình thức kinh doanh mà chủ sở hữu thương hiệu (franchisor) cho phép cá nhân hoặc tổ chức khác (franchisee) sử dụng thương hiệu, sản phẩm, dịch vụ, quy trình kinh doanh và hệ thống quản lý đã được thiết lập sẵn có của mình theo một hợp đồng cụ thể. Dưới đây là một số lý do vì sao doanh nghiệp nên mua Nhượng quyền thương hiệu :
Sử dụng thương hiệu đã có uy tín: Khi mua Nhượng quyền thương hiệu , doanh nghiệp sẽ được sử dụng thương hiệu đã có uy tín và được khách hàng biết đến. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí trong việc xây dựng và phát triển thương hiệu mới.
Hệ thống kinh doanh đã được thiết lập: Franchisor đã xây dựng một hệ thống kinh doanh hoạt động hiệu quả và có thể tái tạo ở nhiều địa điểm khác nhau. Khi mua Nhượng quyền thương hiệu , doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi từ việc sử dụng hệ thống này mà không cần phải tốn nhiều công sức và thời gian để xây dựng lại từ đầu.
Hỗ trợ từ phía franchisor: Franchisor thường cung cấp hỗ trợ về đào tạo, marketing, quản lý và các dịch vụ khác cho franchisee. Điều này giúp doanh nghiệp mua Nhượng quyền thương hiệu có thể nhanh chóng tiếp cận và áp dụng những phương pháp kinh doanh hiệu quả mà franchisor đã chứng minh thành công.
Giảm rủi ro: Khi mua Nhượng quyền thương hiệu , doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi từ việc sử dụng một mô hình kinh doanh đã được kiểm chứng và thành công. Điều này giúp giảm rủi ro trong quá trình khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp.
Mở rộng thị trường nhanh chóng: Bằng cách mua Nhượng quyền thương hiệu , doanh nghiệp có cơ hội mở rộng thị trường nhanh chóng thông qua việc mở các cửa hàng, chi nhánh hoặc đại lý theo mô hình franchising. Điều này giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng mới một cách hiệu quả.
Tóm lại, việc mua nhượng quyền thương hiệu mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như sử dụng thương hiệu uy tín, hệ thống kinh doanh đã được thiết lập, hỗ trợ từ phía franchisor, giảm rủi ro và mở rộng thị trường nhanh chóng. Đây là một lựa chọn hợp lý cho các doanh nghiệp muốn phát triển kinh doanh một cách nhanh chóng và hiệu quả.
